IFRS là gì? Lộ trình áp dụng Chuẩn mực kế toán quốc tế

IFRS là gì? Đây là một quy tắc được thiết lập để tạo ra một ngôn ngữ kế toán chung và được áp dụng một cách rộng rãi trên toàn cầu. Trong bài viết sau đây, hãy cùng 1C Việt Nam tìm hiểu về IFRS là gì và khám phá lộ trình áp dụng chuẩn mực kế toán quốc tế (IFRS) đầy đủ nhé!

>>>> XEM THÊM:

• Doanh thu thuần là gì? Ví dụ và công thức tính doanh thu thuần
• Lợi nhuận giữ lại là gì? Công thức tính và cách quản lý hiệu quả
• Ebitda là gì? Công thức tính Ebitda và ví dụ minh họa

1. IFRS là gì?

IFRS là viết tắt của từ gì? IFRS có tên gọi đầy đủ là International Financial Reporting Standards, đây là bộ quy tắc do Hội đồng Chuẩn mực kế toán Quốc tế (IASB) ban hành và phát triển vào ngày 16/03/2022.

Mục tiêu chính của IFRS chính là đảm bảo sự nhất quán, minh bạch và giúp các báo cáo tài chính của doanh nghiệp dễ dàng so sánh trong phạm vi toàn thế giới. Đồng thời, IFRS cũng giúp các doanh nghiệp đưa ra các phân tích và quyết định tài chính sáng suốt hơn.

Có thể thấy, việc chuyển đổi chuẩn mực kế toán quốc tế đóng vai trò quan trọng trong thời kỳ hội nhập và phát triển như hiện nay. Vậy, vai trò cụ thể của IFRS là gì?

• IFRS góp phần thúc đẩy tính minh bạch và lòng tin đối với thị trường tài chính toàn cầu cũng như các công ty niêm yết cổ phiếu của họ trên đó. Nhờ những tiêu chuẩn của IFRS, nhiều doanh nghiệp mới có thể tin tưởng vào báo cáo tài chính được đối tác trình bày, nâng cao hiệu quả giao dịch và thúc đẩy nền kinh tế phát triển mạnh mẽ.
• IFRS đóng vai trò hỗ trợ các nhà đầu tư thực hiện bài toán so sánh giữa các doanh nghiệp và dễ dàng phân tích về hiệu suất hoạt động của doanh nghiệp theo từng thời kỳ.

>>>> XEM THÊM: 

• WACC là gì? Cách tính và ý nghĩa của WACC với doanh nghiệp
• Hướng dẫn cách hạch toán thanh lý tài sản cố định 2024

2. Danh sách các chuẩn mực báo cáo tài chính quốc tế (IFRS)

Chuẩn mực báo cáo tài chính quốc tế (IFRS) bao gồm nhiều quy định về cách thức lập báo cáo tài chính của một doanh nghiệp, giúp nâng cao tính tin cậy của doanh nghiệp và các bên liên quan. Dưới đây là bảng mô tả cụ thể các chuẩn mực được quy định trong IFRS:

3. Lộ trình áp dụng IFRS tại Việt Nam

Quá trình áp dụng Chuẩn mực báo cáo tài chính quốc tế (IFRS) được ban hành với mục tiêu đảm bảo tính minh bạch và khả năng đáp ứng được yêu cầu hội nhập kinh tế toàn cầu. Dựa theo quyết định số 345/QĐ-BTC, lộ trình áp dụng IFRS được chia thành ba giai đoạn chính như sau:

3.1 Giai đoạn chuẩn bị (2020 - 2021)

• Trước tháng 3/2020: Ban hành Đề án áp dụng chuẩn mực báo cáo tài chính quốc tế IFRS tại Việt Nam.
• Trước tháng 12/2020: Tạo ra Ban dịch thuật và soát xét, hoàn thiện bản dịch IFRS sang tiếng Việt.
• Trước tháng 3/2021: Bộ Tài Chính (BTC) xây dựng và ban hành hoặc trình cấp có thẩm quyền ban hành văn bản quy phạm pháp luật phù hợp, đồng thời công bố bản dịch IFRS sang tiếng Việt.
• Trước 15/11/2021: BTC xây dựng, ban hành hoặc trình cấp có thẩm quyền ban hành văn bản quy phạm pháp luật về quy tắc áp dụng IFRS; đồng thời bổ sung, sửa đổi và ban hành một số cơ chế tài chính mới liên quan đến việc áp dụng IFRS.
• Đào tạo nguồn nhân lực và lộ trình để triển khai áp dụng IFRS cho các doanh nghiệp.

3.2 Giai đoạn áp dụng tự nguyện (2022 - 2025)

Trong giai đoạn áp dụng tự nguyện, doanh nghiệp có nhu cầu và đáp ứng đủ điều kiện thì có thể áp dụng chuẩn mực IFRS dựa trên hình thức tự nguyện. Qua đó, doanh nghiệp cần trình lên Bộ tài chính trước khi triển khai để quyết định lập báo cáo tài chính hợp nhất hay báo cáo riêng.

• Doanh nghiệp lập báo cáo tài chính hợp nhất:

- Công ty mẹ thuộc tập đoàn kinh tế Nhà nước có quy mô lớn hoặc có những khoản vay được các định chế tài chính quốc tế tài trợ.

- Công ty mẹ là công ty đã được niêm yết.

- Công ty mẹ chưa niêm yết trong danh sách các công ty đại chúng…

• Các doanh nghiệp lập báo cáo tài chính riêng: Trường hợp các doanh nghiệp có 100% vốn đầu tư từ nước ngoài là công ty con của các công ty mẹ đặt trụ sở tại nước ngoài sở hữu đủ nguồn nhân lực.

3.3 Giai đoạn bắt buộc (sau năm 2025)

Sau năm 2025, các doanh nghiệp phải bắt buộc sử dụng Chuẩn mực kế toán (IFRS) theo lộ trình như sau:

• Báo cáo tài chính hợp nhất: Áp dụng đối với toàn bộ doanh nghiệp thuộc giai đoạn 1 (giai đoạn chuẩn bị), trừ các doanh nghiệp có chế độ kế toán siêu nhỏ. Trường hợp các công ty mẹ có nhu cầu và đủ điều kiện để tham gia áp dụng IFRS tự nguyện thì không thuộc đối tượng bắt buộc.
• Báo cáo tài chính riêng: Bộ tài chính sẽ quy định thời điểm áp dụng Chuẩn mực kế toán quốc tế (IFRS) bắt buộc hoặc tự nguyện dựa trên tình hình áp dụng ở giai đoạn 1.

>>>> ĐỪNG BỎ LỠ: 

• Giá trị tài sản ròng là gì? Phân loại và cách tính đơn giản
• [Download] Biên bản kiểm kê quỹ tiền mặt dùng cho VNĐ và ngoại tệ

4. Ý nghĩa của việc áp dụng Chuẩn mực báo cáo tài chính quốc tế

Khi đã hiểu được IFRS là gì, doanh nghiệp sẽ thấy rõ được tầm quan trọng mà Chuẩn mực báo cáo tài chính (IFRS) mang lại. Cụ thể như sau:

4.1 IFRS là chuẩn mực chung

Hiện nay, kế toán được xem là ngôn ngữ kinh doanh của các quốc gia trên toàn cầu. Vì vậy, việc áp dụng IFRS sẽ giúp doanh nghiệp, chủ đầu tư và các cơ quan quản lý nhà nước (đặc biệt là nước ngoài) có công cụ đánh giá và so sánh thông tin tài chính theo cùng một ngôn ngữ và chuẩn mực chung. Từ đó, doanh nghiệp có thể đưa ra các quyết định về kinh tế một cách đúng đắn, phù hợp.

4.2 Xây dựng quy định pháp lý theo tiêu chuẩn quốc tế

Việc áp dụng IFRS sẽ giúp doanh nghiệp có đủ điều kiện để niêm yết trên thị trường quốc tế và nhận được các khoản vay ưu đãi từ các Ngân hàng thế giới, Quỹ tiền tệ quốc tế…Ngoài ra, áp dụng IFRS còn góp phần tạo nên khuôn khổ pháp lý cho việc kế toán các công cụ tài chính, tài sản và nợ phải trả theo giá trị phù hợp.

Thông qua việc xây dựng các quy chế về công cụ tài chính hoặc giao dịch phát sinh cũng ảnh hưởng rất lớn đến thị trường sơ cấp và thứ cấp.

• Đối với thị trường sơ cấp: Các ngân hàng và tổ chức tài chính dựa vào những pháp lý rõ ràng để hạch toán các công cụ tài chính như: Hợp đồng tương lai, hợp đồng hoán đổi, hợp đồng kỳ hạn và hợp đồng quyền chọn.
• Đối với thị trường thứ cấp: Ban hành đầy đủ các công cụ tài chính theo chuẩn mực Báo cáo Tài chính sẽ thúc đẩy quá trình đầu tư vào các công cụ tài chính phát sinh và xem như một loại chứng khoán trên sàn giao dịch. Ngoài ra, việc áp dụng IFRS cũng góp phần nâng hạng thị trường chứng khoán tại Việt Nam.

4.3 Đảm bảo tính minh bạch

Hiểu rõ IFRS là gì và cách áp dụng IFRS sẽ góp phần đảm bảo tính minh bạch và trung thực của báo cáo tài chính và bảo vệ quyền lợi của doanh nghiệp, nhà đầu tư.

Các khoản mục trong báo cáo tài chính phải được ghi nhận và trình bày theo bản chất hơn là hình thức, từ đó làm giảm tác động của giao dịch đến phương pháp kế toán và hỗ trợ tăng khả năng so sánh giữa báo cáo tài chính của doanh nghiệp Việt Nam với doanh nghiệp nước ngoài.

Đặc biệt, IFRS yêu cầu doanh nghiệp phải cung cấp chi tiết về những rủi ro kinh doanh, rủi ro chính sách, rủi ro tín dụng…để giúp các nhà đầu tư, chủ nợ dễ dàng đưa ra quyết định đầu tư vào doanh nghiệp. Ngoài ra, IFRS cũng yêu cầu doanh nghiệp áp dụng các mô hình tài chính để xác định giá trị tài sản, nợ phải trả theo giá trị hợp lý.

Nhờ những quy định về thông tin tài chính có trên IFRS, doanh nghiệp Việt Nam sẽ dễ dàng đánh giá được tình hình tài chính tại thời điểm lập báo cáo. Đồng thời, điều này giúp ban lãnh đạo thu thập được những thông tin quan trọng để phục vụ tốt hơn cho việc dự báo kết quả hoạt động và dòng tiền tương lai.

>>>> ĐỌC THÊM:

• Chi phí tài chính là gì? Các loại chi phí tài chính và công thức tính
• 7 nguyên tắc "vàng" trong quản trị nguồn vốn cho doanh nghiệp

5. Một số thách thức khi áp dụng IFRS

Việc áp dụng IFRS mang đến nhiều lợi ích quan trọng, giúp doanh nghiệp đủ điều kiện để niêm yết trên thị trường quốc tế và dễ dàng đánh giá các hoạt động đầu tư. Tuy nhiên, khi lập báo cáo tài chính theo IFRS, doanh nghiệp cũng cần phải chuẩn bị tinh thần để đối mặt với nhiều thách thức sau đây:

• Thị trường tài chính và thị trường vốn chưa phát triển xứng tầm với tiềm năng

IFRS ghi lại các giao dịch tài chính thuộc nền kinh tế phát triển với nhiều công cụ tài chính phức tạp. Tuy nhiên, thị trường vốn và tài chính tại Việt Nam vẫn chưa phát triển xứng tầm với tiềm năng và chưa có đủ các công cụ tài chính, vì vậy gây khó khăn rất lớn đối với quá trình áp dụng IFRS.

• Doanh nghiệp không muốn tiết lộ tình hình tài chính

Việc áp dụng IFRS sẽ giúp các thông tin tài chính được chính xác và tin cậy hơn. Điều này khiến doanh nghiệp hoạt động không hiệu quả và khó đạt được báo cáo tài chính khả quan. Khi đó, các doanh nghiệp hoạt động kém sẽ có tâm lý sợ ảnh hưởng đến giá trị chứng khoán và duy trì điều kiện được niêm yết trên thị trường chứng khoán quốc tế.

• Thiếu hụt nguồn lực

Tại Việt Nam, nguồn nhân lực được đào tạo chuyên sâu về các chuẩn mực báo cáo tài chính vẫn còn gặp nhiều hạn chế, dẫn đến thiếu hụt nguồn lớn nhân lực có kỹ năng nghiệp vụ kế toán và áp dụng IFRS.

• Bất đồng ngôn ngữ

IFRS được công bố và soạn thảo hoàn toàn bằng tiếng Anh, trong khi các kiểm toán viên, nhà đầu tư và doanh nghiệp tại Việt Nam vẫn còn hạn chế về tiếng Anh. Điều này gây ra nhiều bất cập trong quá trình cập nhật tin tức và áp dụng IFRS tại Việt Nam.

• Sự trùng lặp của các văn bản quy phạm pháp luật

Hiện nay, Việt Nam đã có 3 văn bản quy phạm pháp luật tác động đến công tác tài chính của doanh nghiệp: Chính sách thuế, chuẩn mực BCTC và cơ chế tài chính. Điều này ảnh hưởng đến tính nhất quán và tạo sự chồng chéo trong quá trình áp dụng IFRS, gây khó khăn cho doanh nghiệp.

6. Phân biệt IFRS và IAS

IFRS VÀ IAS đều là những chuẩn mực được ban hành và đóng vai trò quan trọng trong việc lập báo cáo tài chính của doanh nghiệp. Tuy nhiên, hai khái niệm này lại có những quy định và cách trình bày khác nhau. Dưới đây là bảng so sánh cụ thể về IAS và IFRS mà doanh nghiệp cần biết:

>>>> TÌM HIỂU NGAY: Các chỉ số tài chính quan trọng doanh nghiệp cần biết

7. Tại sao phải chuyển đổi từ IAS sang IFRS?

Quá trình chuyển đổi từ IAS sang IFRS là điều cần thiết để cải thiện chất lượng báo cáo tài chính, tăng cường tính minh bạch và đáp ứng các điều kiện kinh doanh toàn cầu. Hãy cùng 1C Việt Nam tìm hiểu các lý do chính cho việc chuyển đổi ngay sau đây:

7.1 IAS không còn phù hợp

Trong bối cảnh hội nhập kinh tế như hiện nay, nguyên tắc tính giá gốc của IAS đã không còn phù hợp. Nguyên nhân là vì các công cụ tài chính, đặc biệt là công nghệ thông ngày càng phát sinh, song song với đó là sự khác biệt giữa giá gốc và giá trị thực tế của công nợ, tài sản.

Mặc dù vẫn tích hợp các nguyên tắc giá trị hợp lý, tuy nhiên vẫn chưa đủ để đồng bộ báo cáo. Vì vậy, sự ra đời của IFRS là điều tất yếu để đảm bảo tài sản và công nợ được thực hiện theo đúng giá trị hợp lý.

7.2 Cải thiện những bất cập

Xét theo thực tế, mỗi quốc gia đều có các chuẩn mực kế toán riêng cần tuân thủ. Vậy nên việc áp dụng IAS đối với các doanh nghiệp tại nhiều quốc gia và các nước niêm yết chứng khoán trên thị trường không phải nước họ thì điều này đã gây ra nhiều cản trở.

Ví dụ: Doanh nghiệp A thành lập tại Việt Nam và lập báo cáo tài chính theo chuẩn mực VAS. Khi doanh nghiệp A thực hiện niêm yết tại thị trường chứng khoán Mỹ, họ phải chuyển đổi báo cáo tài chính theo chuẩn mực kế toán của Mỹ. Điều này khiến doanh nghiệp A mất nhiều thời gian và chi phí trong quá trình chuyển đổi.

Do đó, IFRS được ban hành đã giúp doanh nghiệp lập báo cáo tuân theo một chuẩn mực chung, giúp giảm thiểu thời gian, tiết kiệm nhân lực và đảm bảo tính minh bạch cho thông tin.

7.3 Tạo điều kiện hợp tác quốc tế

Bên cạnh những nguyên nhân kể trên, việc chuyển đổi IAS sang IFRS đã giúp chuẩn mực kế toán của từng quốc gia tiếp cận gần hơn với nhau, xóa bỏ rào cản giữa các chuẩn mực riêng, tăng tính minh bạch và đảm bảo sự tin cậy cho báo cáo tài chính của doanh nghiệp. Đồng thời tạo ra cơ hội hợp tác giữa các chuẩn mực kế toán riêng của từng quốc gia, đặc biệt là trong thời kỳ hội nhập như hiện nay.

8. Những lưu ý khi áp dụng IFRS vào doanh nghiệp tại Việt Nam

Khi đã hiểu rõ về tầm quan trọng của việc áp dụng IFRS vào báo cáo tài chính, nhiều doanh nghiệp vẫn có những nỗi trăn trở về việc làm thế nào để áp dụng IFRS được hiệu quả? Dưới đây là những yếu tố quan trọng mà doanh nghiệp cần lưu ý:

• Mục tiêu và chiến lược: Việc áp dụng IFRS sẽ phù hợp nếu doanh nghiệp đã có các kế hoạch huy động vốn, mở rộng thị trường, hợp tác kinh doanh quốc tế, hoặc đang có nhu cầu nâng cao uy tín và minh bạch.
• Quy mô và hoạt động: Nếu doanh nghiệp có quy mô kinh doanh lớn, hoạt động phức tạp và liên quan đến các giao dịch đặc biệt, việc áp dụng IFRS chính là giải pháp giúp báo cáo tài chính phản ánh một cách toàn diện về hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.
• Chi phí và thời gian chuyển đổi: IFRS áp dụng cho doanh nghiệp có đủ nguồn lực và sẵn sàng để điều chỉnh các chính sách kế toán, hệ thống thông tin kế toán, cơ sở dữ liệu kế toán, kết hợp đào tạo và nâng cao năng lực cho nhân viên kế toán và kiểm toán.
• Quy định về pháp lý và thuế: Nếu doanh nghiệp tuân thủ các quy định pháp lý và thuế hoặc có thể thích ứng được với sự thay đổi trong các quy định này ở tương lai, thì việc áp dụng IFRS sẽ không gây ra nhiều rủi ro cho doanh nghiệp.

Ngoài ra, để gia tăng hiệu quả hoạt động và đảm bảo tính minh bạch, doanh nghiệp có thể cân nhắc sử dụng giải pháp 1C:ERP của 1C Việt Nam. Đây là giải pháp được phát triển một cách toàn diện và tối ưu dựa trên trải nghiệm của khách hàng, đem đến hiệu quả vượt trội trong quản trị doanh nghiệp.

Vậy tại sao doanh nghiệp nên lựa chọn 1C:ERP?

• Phần mềm 1C:ERP sẵn sàng hỗ trợ đúng chuẩn mực kế toán Việt Nam (VAS) và chuẩn mực kế toán quốc tế (IFRS), giúp doanh nghiệp tuân thủ theo đúng quy định của pháp luật về thuế, từ đó giảm thiểu rủi ro trong quá trình quản lý và hoạt động.
• Sẵn sàng lập các báo cáo hợp cộng và phát triển báo cáo hợp nhất cho các mô hình kinh doanh như: Tổng công ty, Tập đoàn và mô hình đa doanh nghiệp.
• Tính logic mở của phần mềm giúp doanh nghiệp làm chủ công nghệ và giải pháp phần mềm, hạn chế phụ thuộc vào nhà cung cấp.
• Dễ dàng tùy chỉnh theo các yêu cầu đặc thù và tích hợp với các giải pháp chuyên ngành trong hệ sinh thái giải pháp 1C và bên thứ ba.
• Phù hợp với mọi nền tảng và hầu hết các phần mềm quản trị cơ sở dữ liệu.
• Cung cấp đủ phần hành để áp dụng vào các mô hình hoạt động thương mại, sản xuất.

Trên đây là bài viết chi tiết về IFRS là gì và lộ trình áp dụng IFRS tại Việt Nam. Mong rằng Quý doanh nghiệp đã hiểu hơn về IFRS và tầm quan trọng của loại chuẩn mực này trong quá trình hoạt động và hội nhập nền kinh tế thế giới. Có thể thấy, việc áp dụng IFRS vào doanh nghiệp là một quyết định phức tạp, đòi hỏi doanh nghiệp cần cân nhắc kỹ lưỡng trước khi triển khai. Giải pháp 1C:ERP hỗ trợ chuẩn mực kế toán quốc tế IFRS sẽ giúp doanh nghiệp tối ưu thời gian và quy trình áp dụng IFRS. Để được tư vấn kỹ hơn về giải pháp 1C:ERP, vui lòng liên hệ hotline (+84)247 108 8887. 

>>>> BÀI VIẾT LIÊN QUAN: 

• Báo cáo lãi lỗ là gì? Tầm quan trọng và quy trình lập báo cáo
• Mẫu Báo cáo kết quả kinh doanh 2024 (Tải xuống miễn phí)