Đạo đức kinh doanh là gì? Vai trò và 7 nguyên tắc quan trọng
Đạo đức kinh doanh là yếu tố quan trọng hàng đầu giúp doanh nghiệp phát triển mối quan hệ lành mạnh, bền vững với nhân viên, đối tác và khách hàng. Cùng 1C Việt Nam tìm hiểu ngay đạo đức trong kinh doanh là gì, tầm quan trọng và các nguyên tắc để xây dựng đạo đức kinh doanh hoàn chỉnh qua bài viết sau nhé!
>>>> XEM NGAY: 1C:ERP - Giải pháp quản trị doanh nghiệp toàn diện
1. Thế nào là đạo đức kinh doanh?
Đạo đức kinh doanh được hiểu là các nguyên tắc, chính sách, chuẩn mực đạo đức nhằm mục đích kiểm soát và điều chỉnh các hoạt động kinh doanh của cá nhân, tổ chức. Thông qua đó, đạo đức kinh doanh là phương tiện để doanh nghiệp tương tác với khách hàng, đối tác và chính phủ, đồng thời cũng là cách doanh nghiệp đối xử với nhân viên và đối phó với các dư luận tiêu cực.
Chính vì vậy, vấn đề đạo đức trong kinh doanh luôn gắn liền với hiệu quả hoạt động kinh doanh, quyết định đến sự tồn tại và thành công của doanh nghiệp.
>>>> XEM THÊM: SME là gì? Phân biệt khái niệm SME và Startup
2. Ví dụ về vấn đề đạo đức kinh doanh
Đạo đức kinh doanh không chỉ giúp duy trì lòng tin với khách hàng, đối tác, mà còn tạo ra sự đồng thuận, gắn kết giữa nhân viên trong một tổ chức. Một số ví dụ về đạo đức trong kinh doanh có thể kể đến là:
- Ưu tiên quyền lợi khách hàng: Nhằm thể hiện sự tôn trọng đối với khách hàng, doanh nghiệp cần ưu tiên các nhu cầu và mong muốn của họ, bằng cách cung cấp những giải pháp tốt nhất và có giá trị nhất.
- Môi trường làm việc bình đẳng: Doanh nghiệp sử dụng các phương thức tuyển dụng giúp đem đến các cơ hội làm việc bình đẳng, công bằng cho các nhóm dân tộc, giới tính và nhiều tầng lớp khác nhau.
- Thiện nguyện: Triển khai các dự án tình nguyện như sửa chữa nhà ở, nấu ăn, dọn dẹp và vệ sinh môi trường… hoặc những khóa đào tạo kỹ năng tại địa phương nơi doanh nghiệp hoạt động. Điều này không chỉ giúp đỡ những cá nhân có nhu cầu mà còn nâng cao sự tin tưởng của doanh nghiệp trong xã hội.
- Nâng cao nhận thức về môi trường: Doanh nghiệp tổ chức các hoạt động nhằm giảm thiểu rác thải, làm sạch môi trường nơi doanh nghiệp kinh doanh. Chẳng hạn như: Di chuyển bằng đường hàng không, tổ chức hội nghị từ xa, thúc đẩy tái chế văn phòng bằng cách cung cấp các thùng phân loại để thu gom chất thải tái chế.
3. Ví dụ về vấn đề vi phạm đạo đức kinh doanh
Vi phạm đạo đức kinh doanh là việc cá nhân hoặc doanh nghiệp thực hiện các hành vi không phù hợp với chuẩn mực đạo đức trong kinh doanh. Điều này ảnh hưởng rất lớn đến tình hình phát triển của tổ chức và xã hội. Dưới đây là một số ví dụ cụ thể cho vấn đề vi phạm này:
- Sử dụng lao động là trẻ em: Hiện nay, đã có hơn 1 triệu trẻ em Việt Nam trong độ tuổi từ 5 - 17 tuổi tham gia lao động, (chiếm hơn 5,4% dân số trẻ em trong độ tuổi này). Đây là hành vi vi phạm đạo đức và đáng bị lên án, điều này không chỉ gây tổn hại đến tinh thần, vật chất mà còn ảnh hưởng đến tính mạng của trẻ. Bên cạnh đó, việc sử dụng lao động trẻ em còn hạn chế cơ hội được đến trường, được chăm sóc sức khỏe và hưởng các quyền lợi cơ bản của trẻ.
- Môi trường làm việc tiêu cực: Nếu một môi trường cạnh tranh quá mức sẽ tạo nên áp lực cho nhân viên, khiến họ trở nên thù địch và có các hành vi phá hoại những người có ý chí thăng tiến trong công việc. Điều này cũng ảnh hưởng rất lớn đến tình hình chung của tổ chức.
- Chiếm dụng thời gian của công ty: Nhiều nhân viên không thực sự cống hiến cho tổ chức, thay vào đó, họ lạm dụng thời gian của công ty bằng nhiều hình thức khác nhau như: Chơi game, lướt mạng xã hội trong giờ làm việc, nghỉ trưa kéo dài… Đây được xem là hành vi vi phạm đạo đức vì nhân viên đang được doanh nghiệp trả lương nhưng vẫn chưa thật sự đóng góp công sức vào sự phát triển của doanh nghiệp.
- Quảng cáo không đúng sự thật: Vi phạm đạo đức trong kinh doanh còn được thể hiện thông qua việc quảng cáo sai sự thật về chất lượng và tính năng của sản phẩm để thúc đẩy người dùng mua hàng. Với thời đại kỹ thuật số như hiện nay, các nền tảng mạng xã hội chính là mảnh đất màu mỡ để các doanh nghiệp quảng bá và giới thiệu sản phẩm của mình. Tuy nhiên, nhiều khách hàng đã mua phải hàng kém chất lượng, hàng không đúng quảng cáo khi mua online, gây ảnh hưởng đến trải nghiệm và sức khỏe của người tiêu dùng.
4. Tầm quan trọng của đạo đức trong kinh doanh
Các vấn đề đạo đức kinh doanh đóng vai trò then chốt trong việc tạo dựng sự tin tưởng và duy trì sự tôn trọng đối với khách hàng, giúp doanh nghiệp hoàn thành tốt các mục tiêu tài chính và nâng cao chất lượng sản phẩm/dịch vụ. Cụ thể như sau:
- Đạo đức trong kinh doanh giúp doanh nghiệp hoạt động theo đúng với các quy định của pháp luật hiện hành, từ đó giúp duy trì sự tôn trọng đối với các nhân viên, khách hàng và bảo vệ doanh nghiệp trước trách nhiệm pháp lý.
- Ngoài ra, đạo đức kinh doanh cũng giúp doanh nghiệp thu hút và giữ chân được nhân tài, nâng cao chất lượng công việc, giảm chi phí tuyển dụng và thời gian đào tạo.
- Thiết lập lòng tin và tạo nên mối quan hệ hợp tác lâu dài. Khách hàng cũ sẽ quay lại và giới thiệu doanh nghiệp đến với những đối tác trong phạm vi ảnh hưởng của họ. Từ đó, đẩy mạnh doanh thu và danh tiếng của doanh nghiệp.
>>>> THAM KHẢO THÊM: Chiến lược là gì? Đặc điểm, vai trò trong doanh nghiệp
5. Các nguyên tắc quan trọng của đạo đức kinh doanh
Bên cạnh việc hiểu rõ về tầm quan trọng của đạo đức kinh doanh, việc nắm vững các nguyên tắc để doanh nghiệp kinh doanh có đạo đức cũng chính là cách tiếp cận quan trọng, giúp đảm bảo các hoạt động kinh doanh được diễn ra theo đúng quy định của pháp luật. Dưới đây là các nguyên tắc quan trọng mà bất kỳ doanh nghiệp nào cũng cần biết:
5.1 Khả năng lãnh đạo
Khả năng lãnh đạo của các nhà quản lý sẽ giúp nhân viên áp dụng hiệu quả các nguyên tắc về đạo đức kinh doanh trong tổ chức. Từ đó, tạo nên một môi trường làm việc lành mạnh, thu hút và giữ chân nhân tài. Ngoài ra, khả năng lãnh đạo tốt còn giúp nhân viên có được cảm giác an toàn, sẵn sàng cống hiến cho sự phát triển của doanh nghiệp.
5.2 Minh bạch
Đây là một trong những nguyên tắc quan trọng của vấn đề đạo đức kinh doanh. Doanh nghiệp cần thẳng thắn chia sẻ các thông tin về hoạt động vận hành, hiệu suất, doanh thu, các chương trình khuyến mãi, giá cả, nguồn cung cấp… của doanh nghiệp để giúp khách hàng, đối tác và nhân viên có thể tin tưởng và gắn bó lâu dài với doanh nghiệp.
Ngoài ra, nếu có bất kỳ những sai sót hoặc tình huống không mong muốn xảy ra, doanh nghiệp sẽ không nên lấp liếm cho qua mà hãy nhanh chóng chưa ra các biện pháp khắc phục cho các bên liên quan như nhân viên, khách hàng hoặc đối tác…
5.3 Trung thực
Nguyên tắc tiếp theo trong đạo đức kinh doanh chính là sự trung thực và nhất quán về sản phẩm/dịch vụ. Khi đó, doanh nghiệp mới có thể tiếp tục tồn tại và cạnh tranh với thị trường biến động. Cụ thể như sau:
- Thống nhất trong lời nói, cam kết và hành động.
- Không dùng các thủ đoạn gian xảo.
- Không sản xuất hàng giả, quảng cáo sai sự thật, sử dụng sản phẩm vi phạm bản quyền, khuyến mãi giả…
- Không trốn thuế, sản xuất các mặt hàng cấm hoặc thực hiện các dịch vụ làm ảnh hưởng đến thuần phong mỹ tục của nhà nước.
5.4 Có trách nhiệm xã hội
Doanh nghiệp cần nâng cao trách nhiệm xã hội và thực hiện các hoạt động kinh doanh một cách bền vững. Chẳng hạn như thúc đẩy các hoạt động xã hội có lợi, đảm bảo quyền và nghĩa vụ của người lao động cũng như duy trì một môi trường làm việc công bằng, văn minh.
5.5 Đảm bảo chất lượng dịch vụ
Để duy trì đạo đức kinh doanh, doanh nghiệp cần cam kết đảm bảo chất lượng sản phẩm/dịch vụ mà họ đang cung cấp, sẵn sàng đáp ứng những nhu cầu của khách hàng, đồng thời tuân thủ lời hứa và đối xử công bằng với người tiêu dùng.
5.6 Tuân thủ pháp luật
Tuân thủ pháp luật và quy định của cơ quan chức năng ban hành là một trong những nguyên tắc quan trọng của vấn đề đạo đức kinh doanh. Cụ thể, doanh nghiệp cần thực hiện các hoạt động kinh doanh trong phạm vi pháp lý và các quy định cho phép về thuế, lao động, môi trường và nhiều quy định khác.
5.7 Tôn trọng, bình đẳng
Nhằm góp phần tạo nên một môi trường kinh doanh lành mạnh, tích cực, doanh nghiệp cần đề cao phương châm tôn trọng và đối đãi bình đẳng giữa các nhân viên, khách hàng và đối thủ. Cụ thể:
- Đối với nhân viên: Doanh nghiệp nên tôn trọng đối với các quyền lợi chính đáng, tôn trọng năng lực phát triển của nhân viên và tôn trọng các quyền tự do, quyền hạn hợp pháp khác của họ.
- Đối với khách hàng: Doanh nghiệp cần tôn trọng nhu cầu, sở thích và tâm lý của khách hàng.
- Đối với đối thủ: Tôn trọng lợi ích và cạnh tranh bình đẳng đối với các đối thủ cùng ngành.
6. Phân loại đạo đức trong kinh doanh
Các vấn đề đạo đức kinh doanh được hiểu theo nhiều khía cạnh và phạm vi khác nhau. Dưới đây là 3 loại đạo đức kinh doanh chính:
6.1 Trách nhiệm cá nhân
Trách nhiệm cá nhân ở đạo đức kinh doanh đòi hỏi các thành viên trong doanh nghiệp phải hoàn thành tốt các nhiệm vụ được giao, thực hiện báo cáo công việc đầy đủ, trung thực và biết nhận lỗi nếu gặp phải sai sót.
6.2 Trách nhiệm của tổ chức
Doanh nghiệp cần đề cao và tôn trọng các lợi ích của những bên liên quan, đặc biệt là chịu trách nhiệm đối với nhân viên, đối tác và khách hàng. Những lợi ích này có thể là hoàn thành đúng thời hạn hợp đồng, cam kết hoặc nghĩa vụ pháp lý bất kỳ.
6.3 Trách nhiệm với xã hội
Cuối cùng, trách nhiệm với môi trường và cộng đồng nơi doanh nghiệp đang hoạt động cũng quyết định rất lớn đến quá trình hoạt động kinh doanh. Doanh nghiệp cần tập trung hướng đến việc bảo vệ môi trường, đầu tư tài chính, tổ chức các dự án tình nguyện và áp dụng các chính sách giảm thiểu chất thải, nhằm tạo nên một môi trường lành mạnh, an toàn.
>>>> TÌM HIỂU NGAY: Chiến lược kinh doanh là gì? Vai trò và quy trình xây dựng từ A-Z
7. Cách thực hiện đạo đức kinh doanh trong tổ chức
Trong thời kỳ cạnh tranh khắc nghiệt như hiện nay, các vấn đề liên quan đến đạo đức kinh doanh đang ngày càng được chú trọng. Vậy nên, các doanh nghiệp cần tăng cường trách nhiệm thực hiện các nguyên tắc đạo đức kinh doanh để xây dựng và duy trì sự phát triển của doanh nghiệp.
Dưới đây là một số phương pháp thực hiện đạo đức trong kinh doanh mà 1C Việt Nam đã tổng hợp, nhà quản trị có thể tham khảo để áp dụng cho doanh nghiệp của mình:
- Xây dựng quy tắc ứng xử: Doanh nghiệp cần chuẩn bị bộ quy tắc ứng xử và các nguyên tắc đạo đức kinh doanh, từ đó yêu cầu nhân viên tuân thủ thực hiện. Đặc biệt, ban lãnh đạo trong doanh nghiệp cần là tấm gương sáng để nhân viên noi theo.
- Khuyến khích thực hiện đạo đức kinh doanh: Doanh nghiệp có thể nâng cao thực hiện đạo đức trong kinh doanh thông qua việc khen thưởng các cá nhân hoàn thành tốt những tiêu chuẩn đạo đức kinh doanh và văn hóa công ty.
- Tăng cường nhận thức về giáo dục: Doanh nghiệp cần nâng cao các vấn đề đạo đức kinh doanh thông qua việc truyền đạt, giáo dục cho nhân viên, khách hàng và các bên liên quan đến doanh nghiệp.
- Nâng cao vai trò của cơ quan giám sát: Việc tăng cường vai trò của cơ quan có thẩm quyền trong việc quản lý và ngăn chặn các hành vi vi phạm đạo đức trong kinh doanh giúp môi trường làm việc trở nên lành mạnh, bền vững.
- Đề ra các hình phạt phù hợp: Ngoài ra, doanh nghiệp cần đưa ra các hình phạt thích đáng cho những cá nhân vi phạm về chuẩn mực đạo đức kinh doanh để răn đe và ngăn chặn các hành vi tương tự.
Mặt khác, doanh nghiệp không chỉ cần xây dựng các nguyên tắc đạo đức kinh doanh, mà còn phải nâng cao hiệu quả quản lý và cải tiến quy trình làm việc bằng cách sử dụng các phần mềm tích hợp đa nhiệm. Một khi chất lượng công việc được cải thiện, các chuẩn mực đạo đức kinh doanh và trách nhiệm xã hội mới có thể hoàn thành một cách toàn diện.
1C:ERP là một trong những phần mềm đáp ứng được những yêu cầu trên với những tính năng vượt trội như:
- Giúp cải tiến và tối ưu quy trình làm việc: 1C:ERP hỗ trợ kiểm soát và kết nối hoạt động của các doanh nghiệp trong tập đoàn, các bộ phận trong tổ chức. Giúp hỗ trợ doanh nghiệp cải thiện và loại trừ những công việc mang tính trùng lặp, các thao tác thủ công cũng như tối ưu quy trình làm việc.
- Hệ thống báo cáo theo nhu cầu và thời gian thực: Doanh nghiệp hoàn toàn có thể lập các báo cáo quản trị ở mọi thời điểm. Đặc biệt, hệ thống luôn sẵn sàng cho việc cộng tác với phòng ban, công ty và có thể tự thay đổi phương án báo cáo mà không cần biết về lập trình.
- Nâng cao chất lượng sản phẩm/dịch vụ: Quá trình đồng bộ dữ liệu sẽ giúp hệ thống vận hành theo đúng tiêu chuẩn của Bộ Lao Động quy định. Ngoài ra, khả năng kiểm tra nhanh chóng các mức độ hàng tồn, kiểm tra chính sách vận chuyển và ghi nhận phản hồi của khách hàng sẽ giúp doanh nghiệp nâng cao được chất lượng dịch vụ, từ đó phát hiện những sai sót một cách dễ dàng.
- Tăng cường tính bảo mật: Với khả năng mã hóa dữ liệu và sự phân quyền nghiêm ngặt, hệ thống sẽ giúp doanh nghiệp dễ dàng phân bổ thông tin khi thực hiện phân quyền. Đồng thời ghi lại các phiên bản dữ liệu sau khi thay đổi và tiến hành sửa chữa để đảm bảo tính minh bạch về thông tin và lịch sử làm việc của người dùng.
- Tối ưu giá trị đầu tư: Phần mềm 1C:ERP còn có khả năng tương thích với các phần mềm cần thiết của CNTT, giao diện trên trình duyệt và winform đều giống nhau và có khả năng tùy chỉnh và mở rộng, giúp doanh nghiệp tối ưu giá trị đầu tư cho quá trình chuyển đổi số của mình.
- Lập kế hoạch và kiểm soát KPI: Hỗ trợ doanh nghiệp lên kế hoạch và kiểm soát các mục tiêu hoạt động (KPI) một cách nhanh chóng, ước tính hiệu quả hoạt động và hiệu suất của bộ phận và nhân viên trong công ty. Từ đó đạt được mục tiêu tài chính đưa ra.
Như vậy, 1C Việt Nam đã cùng Quý doanh nghiệp tìm hiểu về tầm quan trọng của đạo đức kinh doanh và các nguyên tắc để thiết lập một đạo đức kinh doanh hoàn chỉnh. Có thể thấy, việc hình thành các vấn đề đạo đức trong kinh doanh không chỉ giúp doanh nghiệp phát triển bền vững mà còn tạo dựng được lòng tin với nhân viên, khách hàng, đối tác, đồng thời góp phần tạo nên một môi trường làm việc lành mạnh, hiệu quả.
>>>> BÀI VIẾT LIÊN QUAN: