Servant Leadership là gì? Sự ra đời của Servant Leadership
Trong những năm gần đây, Servant Leadership đã được áp dụng rộng rãi, dần trở thành một xu hướng lãnh đạo mới, mang lại nhiều giá trị cho cá nhân và tổ chức. Vậy Servant Leadership là gì? Servant Leadership mang lại lợi ích gì cho doanh nghiệp? Trong bài viết dưới đây, 1C Việt Nam sẽ cung cấp thông tin giải đáp chi tiết cho những băn khoăn trên.
1. Servant Leadership là gì? Sự ra đời của Servant Leadership
Servant Leadership là gì? Servant Leadership ra đời như thế nào? Đây vốn là những câu hỏi mà nhiều người đặt ra khi nghe tới khái niệm này. Cụ thể, Servant Leadership là một triết lý lãnh đạo đề cao việc phục vụ nhu cầu của người khác hơn là quyền lực. Trong triết lý này, người lãnh đạo không chỉ là người đưa ra mệnh lệnh mà còn là người giúp đỡ, hỗ trợ cấp dưới phát triển bản thân và thực hiện tốt công việc.
Servant Leadership, một phong cách lãnh đạo nhấn mạnh vào việc phục vụ người khác, được Robert K Greenleaf, giám đốc phát triển nguồn nhân lực của AT&T, khởi xướng vào năm 1970. Khái niệm về Servant Leadership của Greenleaf bắt nguồn từ những năm 1960, khi ông đọc cuốn tiểu thuyết "Hành trình về phương Đông" của Hermann Hesse.
Cuốn tiểu thuyết kể về cuộc hành trình của một nhóm người hướng tới phương Đông để tìm kiếm sự thật tối thượng. Trong chuyến hành trình, Leo, nhân vật chính của câu chuyện, đi theo đoàn với tư cách một người phục vụ. Tuy nhiên, Leo cũng là người đã mang lại niềm vui và động lực cho cả đoàn bằng tinh thần lạc quan và giọng hát của mình.
Trước khi Leo biến mất, cuộc hành trình của đoàn người diễn ra vô cùng suôn sẻ. Dẫu vậy, sau khi Leo rời đi, đoàn người dần phân tán, bỏ cuộc, và cuộc hành trình trở nên dang dở. Chính lúc này, họ mới nhận ra rằng Leo, người mà trước đây họ chỉ xem như là một người phục vụ, lại chính là một thủ lĩnh tài ba, dẫn đường cho cả đội nhóm.
Từ câu chuyện này, Greenleaf rút ra rằng một nhà lãnh đạo đích thực không chỉ là người nắm giữ quyền lực, mà còn là người phục vụ, quan tâm đến sự phát triển của người khác.
Một ví dụ về lãnh đạo phục vụ là một bác sĩ y khoa luôn cố gắng làm việc và hỗ trợ đồng nghiệp để cung cấp các dịch vụ y tế tốt nhất cho bệnh nhân. Vị bác sĩ có thể làm điều này bằng cách chia sẻ kiến thức và kinh nghiệm của mình với đồng nghiệp hoặc bằng cách giúp đồng nghiệp giải quyết các vấn đề trong công việc.
>>> ĐỌC NGAY: Quản trị sự thay đổi: Nguyên tắc, quy trình triển khai hiệu quả
2. Bản chất của Servant Leadership
Về bản chất, Servant Leadership là một triết lý lãnh đạo tập trung vào việc phục vụ nhu cầu của người khác, bao gồm cả cấp dưới và các bên liên quan khác. Triết lý này dựa trên bốn nguyên tắc chính:
- Giúp đỡ người khác phát triển tiềm năng: Servant Leader tin rằng mọi người đều có tiềm năng để phát triển và thành công. Họ không chỉ đơn giản là ra lệnh cho cấp dưới làm việc mà còn hỗ trợ và giúp đỡ nhân viên phát huy hết khả năng của mình.
- Xây dựng và duy trì niềm tin: Servant Leader tạo dựng niềm tin với cấp dưới bằng sự trung thực, chính trực và trách nhiệm. Những người này sẽ luôn là tấm gương sáng cho cấp dưới noi theo.
- Phục vụ nhu cầu của người khác hơn bản thân: Đặt nhu cầu của người khác lên trên nhu cầu của bản thân là đặc trưng của Servant Leader. Họ sẵn sàng hy sinh lợi ích cá nhân để giúp đỡ người khác.
- Lắng nghe hiệu quả: Servant Leader là những người biết lắng nghe. Đặc biệt, những nhà lãnh đạo này không chỉ lắng nghe những vấn đề của cấp dưới mà còn ghi nhận cả những ý kiến đóng góp của họ.
3. Servant Leadership mang lại lợi ích gì cho doanh nghiệp?
Servant Leadership là một phong cách lãnh đạo lấy con người làm trung tâm, tập trung vào việc phục vụ và phát triển nhân viên. Theo phong cách này, người lãnh đạo không chỉ là người ra quyết định, mà còn là người hỗ trợ, đồng hành và giúp đỡ nhân viên phát triển. Vậy Servant Leadership mang lại những lợi ích gì cho doanh nghiệp?
3.1. Xác định tầm nhìn dự án
Đây là một trong những giá trị cốt lõi của Servant Leadership. Theo đó, tầm nhìn dự án cần được xác định rõ ràng và được chia sẻ với tất cả các bên liên quan, bao gồm khách hàng, các bên đối tác và các thành viên trong dự án.
Xác định tầm nhìn rõ ràng sẽ giúp các bên liên quan hiểu được về mục tiêu và định hướng của dự án. Điều này sẽ tạo động lực và cam kết cao hơn cho các thành viên trong việc thực hiện. Đồng thời, các bên liên quan cũng có thể đưa ra những đóng góp và hỗ trợ cần thiết để dự án đạt được thành công.
3.2. Cải thiện năng suất làm việc
Servant Leadership là một triết lý lãnh đạo lấy việc phục vụ nhu cầu của người khác làm trọng tâm. Trong đó, các nhà lãnh đạo Servant Leadership luôn cố gắng tạo ra một môi trường làm việc thuận lợi, không bị gián đoạn bởi những vấn đề không cần thiết.
Để đạt được mục tiêu này, Servant Leadership đưa ra một số tiêu chí cụ thể, chẳng hạn như:
- Các buổi họp chỉ được tổ chức khi thực sự cần thiết và có liên quan trực tiếp đến dự án.
- Các hoạt động của công ty, đoàn thể được tổ chức một cách hợp lý, không gây ảnh hưởng đến thời gian làm việc của nhân viên.
- Tất cả các vấn đề có thể làm ảnh hưởng đến tiến độ làm việc của nhân viên đều cần được giải quyết một cách nhanh chóng và hiệu quả.
3.3. Gia tăng lòng trung thành nhân viên
Triết lý Servant Leadership đề cao việc phục vụ nhu cầu của nhân viên. Do đó, nhà quản trị sẽ tạo điều kiện cho nhân viên phát huy tối đa khả năng của mình, bao gồm cả việc ra quyết định, xây dựng và đóng góp giá trị cho một mục tiêu chung. Điều này giúp nhân viên cảm thấy được tôn trọng và tin tưởng, từ đó tự nhận thức được tầm quan trọng của bản thân trong tổ chức, lâu dài sẽ hình thành ý thức trung thành mạnh mẽ hơn.
3.4. Xây dựng môi trường làm việc và văn hóa doanh nghiệp
Nhà lãnh đạo theo phong cách phục vụ chú trọng xây dựng một môi trường làm việc thoải mái, văn minh, nơi mọi người được tôn trọng và lắng nghe. Tương tác tại nơi làm việc cũng thường có xu hướng mang tính xây dựng hơn khi nhà lãnh đạo có phong cách lãnh đạo phục vụ. Một môi trường làm việc và văn hoá doanh nghiệp như vậy sẽ thúc đẩy sự hợp tác, gắn kết giữa các thành viên trong nhóm, từ đó tạo ra những kết quả tốt đẹp hơn.
3.5. Hạn chế lạm dụng quyền lực
Lãnh đạo theo phong cách Servant Leadership luôn đặt lợi ích của tập thể lên trên lợi ích cá nhân. Họ sẵn sàng từ bỏ quyền lực, không lạm dụng quyền hành, chuyên quyền. Đây là yếu tố quan trọng góp phần tạo nên không gian làm việc chuyên nghiệp, tránh tạo sự khó chịu, áp lực cho người lao động.
3.6. Phát triển đội nhóm
Trong triết lý lãnh đạo Servant Leadership, người lãnh đạo không chỉ ra lệnh mà còn đào tạo, huấn luyện và trao quyền cho cấp dưới. Điều này giúp cấp dưới phát triển năng lực, sử dụng quyền lực đúng đắn và tự chịu trách nhiệm cho quyết định của mình.
3.7. Khuyến khích nhân sự tham gia hoạt động doanh nghiệp
Nhà quản trị Servant Leadership luôn đặt nhân viên lên hàng đầu. Họ tạo mọi điều kiện để nhân viên được tự do làm việc, phát huy hết khả năng của mình. Nhờ vậy, nhân viên sẽ cảm thấy thoải mái, tích cực khi được giao phó những nhiệm vụ ngoài phạm vi công việc.
>>> TÌM HIỂU THÊM: 5M là gì? Phân tích mô hình 5M được sử dụng trong doanh nghiệp
4. 10 phẩm chất cần có của một nhà lãnh đạo theo Servant Leadership
Robert K. Greenleaf, người sáng lập ra phong cách lãnh đạo phục vụ, đã xác định 10 phẩm chất cần có của một nhà lãnh đạo theo phong cách này. Cựu chủ tịch của Trung tâm Lãnh đạo Đầy tớ Robert K. Greenleaf, Larry C. Spears, đã tóm tắt 10 phẩm chất này như sau:
- Lắng nghe: Nhà lãnh đạo phải đặt nhân viên của mình lên trên bản thân và lắng nghe một cách chủ động, thấu hiểu. Điều này giúp họ hiểu được nhu cầu và nguyện vọng của nhân viên, từ đó đưa ra quyết định và hành động phù hợp.
- Đồng cảm: Người lãnh đạo phục vụ là những người biết quan tâm đến các thành viên trong nhóm, từ đó có thể cảm thông với cấp dưới, hiểu được những khó khăn và thách thức mà họ đang gặp phải. Đây là cơ sở quan trọng để đưa ra sự hỗ trợ và giúp đỡ phù hợp.
- Xoa dịu: Nhà lãnh đạo phải biết tạo ra sự cân bằng lành mạnh giữa công việc và cuộc sống cho nhân viên. Phẩm chất này sẽ cho phép đội ngũ nhân sự có thể hồi phục sau những chấn thương tâm lý, từ đó có động lực để phát triển hơn.
- Tự nhận thức: Một Servant Leader nhận thức cần được điểm mạnh và điểm yếu của bản thân. Điều này giúp họ hiểu rõ bản thân và phát huy tối đa năng lực của mình.
- Thuyết phục: Nhà lãnh đạo phục vụ sử dụng sự thuyết phục và ảnh hưởng thay vì quyền lực để dẫn dắt nhân viên. Từ đây, họ dễ dàng xây dựng lòng tin và sự tôn trọng từ người lao động.
- Khái niệm hóa: Servant Leader có khả năng tư duy toàn cảnh, từ đó có thể đưa ra những kế hoạch và chiến lược phù hợp cho nhóm, tổ chức.
- Tầm nhìn xa: Nhà lãnh đạo cần có tầm nhìn xa, biết cách sử dụng những kiến thức và kinh nghiệm của nhân viên để cải thiện, phát triển trong tương lai.
- Quản lý: Một người được coi là Servant Leader khi chính bản thân họ là tấm gương cho nhân viên noi theo.
- Cam kết với sự phát triển của mọi người: Người lãnh đạo phục vụ có khả năng phân bổ thời gian, nguồn lực phù hợp, cho phép mọi người và các nhóm phát triển. Họ có niềm tin rằng mọi nhân viên đều tiềm năng và cần được phát huy.
- Xây dựng cộng đồng: Servant Leader làm tốt nhiệm vụ xây dựng mối quan hệ giữa các thành viên trong nhóm. Điều này là cơ sở thuận lợi để họ tin tưởng lẫn nhau và làm việc hiệu quả hơn.
5. Phân biệt Servant Leadership và lãnh đạo truyền thống
Servant Leadership và lãnh đạo truyền thống là hai phong cách lãnh đạo hoàn toàn khác nhau. Servant Leadership tập trung vào việc phục vụ nhu cầu của cấp dưới và tạo môi trường làm việc tích cực, trong khi lãnh đạo truyền thống tập trung vào việc đạt được mục tiêu của tổ chức và thực thi quyền lực.
Dưới đây là một số điểm khác biệt chính giữa Servant Leadership và lãnh đạo truyền thống:
|
Traditional Leaders (Lãnh đạo truyền thống) |
Servant Leaders (Lãnh đạo phục vụ) |
| Lãnh đạo được coi là một cấp bậc và mục tiêu cần đạt được. | Lãnh đạo không chỉ là quyền lực, mà còn là trách nhiệm phục vụ, hỗ trợ người khác. |
| Sử dụng quyền hành để thúc đẩy hiệu suất. | Thúc đẩy tương tác bằng cách trao quyền cho cấp dưới. |
| Kết quả là thước đo thành công. | Phát triển là thước đo thành công. |
| Diễn thuyết và ra lệnh là những hoạt động chủ yếu | Lắng nghe là yếu tố quan trọng nhất. |
| Bản thân lãnh đạo được coi là yếu tố quyết định thành công. | Thành công đến từ sự đoàn kết, chung sức của mọi người. |
6. Các doanh nghiệp thành công với Servant Leadership
Trên cơ sở hiểu rõ Servant Leadership là gì, trong những năm gần đây, nhiều tập đoàn lớn trên thế giới đã áp dụng thành công triết lý này và đạt được những thành tựu đáng kể. Dưới đây là top 3 đơn vị nổi bật:
6.1. FedEx
FedEx là một trong những tập đoàn vận tải lớn nhất thế giới. Ông Fred Smith, nhà sáng lập và Chủ tịch kiêm Giám đốc điều hành của FedEx, là một người theo triết lý Servant Leadership.
Ông tin rằng khi nhân viên được phát triển và hài lòng, họ sẽ cung cấp dịch vụ tốt nhất cho khách hàng. Chính vì vậy, FedEx luôn chú trọng vào việc đầu tư cho nhân viên, bao gồm các chương trình đào tạo, phát triển kỹ năng, cân bằng giữa công việc và cuộc sống,...
6.2. Google
Google cũng là một doanh nghiệp thành công trong việc áp dụng Servant Leadership. Tại Google, nhân viên được khuyến khích tự do sáng tạo và phát triển. Họ được cung cấp đầy đủ các trang thiết bị và cơ sở vật chất hiện đại, cũng như được hưởng nhiều chế độ phúc lợi hấp dẫn, như ăn uống miễn phí, dịch vụ vận chuyển, cắt tóc,... Nhờ đó, Google đã trở thành một trong những công ty công nghệ hàng đầu thế giới.
>>> THAM KHẢO: 5 whys là gì? Cách ứng dụng 5 whys tìm ra gốc rẽ vấn đề
6.3. Starbucks
Starbucks là một ví dụ khác về việc áp dụng Servant Leadership hiệu quả. Giám đốc điều hành Howard Schultz tin rằng bằng cách liên kết giá trị của cổ đông và nhân viên, công ty sẽ trở nên vĩ đại và phồn thịnh hơn. Starbucks đã áp dụng nhiều chính sách nhân sự ưu đãi, như chăm sóc sức khỏe, hoàn trả phí đại học, mua cổ phiếu, tham gia các diễn đàn nêu ý kiến,... Thông qua những chính sách này, Starbucks đã tạo dựng được một đội ngũ nhân viên gắn bó và nhiệt huyết.
Như vậy, bài viết trên đã giải thích Servant Leadership là gì. Để hỗ trợ cho việc triển khai Servant Leadership hiệu quả, doanh nghiệp có thể áp dụng các phần mềm tiên tiến như 1C:Company Management. Đây là giải pháp hỗ trợ quản lý doanh nghiệp một cách tự động hóa, kết nối các phòng ban lại với nhau, trao quyền và kiểm soát, đánh giá nhân sự liên tục, thường xuyên. Nếu có nhu cầu tư vấn thêm về phần mềm này, vui lòng liên hệ số hotline (+84)247 108 8887 để được tư vấn.
>>> TIN TỨC CHUYÊN NGÀNH: