Chiến lược đại dương xanh là gì? Phân biệt với đại dương đỏ

Trong bối cảnh kinh tế hiện nay tại Việt Nam, việc chiếm lĩnh thị trường là một thách thức lớn đối với các doanh nghiệp. Một số công ty áp dụng chiến lược Đại dương xanh để khai thác các thị trường ngách và tạo ra vị thế độc quyền. Vậy vì sao chiến lược đại dương xanh lại được nhiều doanh nghiệp ưu tiên? Hãy cùng 1C Việt Nam tìm hiểu trong bài viết sau.

>>>> XEM THÊM: 1C:ERP - Giải pháp quản trị doanh nghiệp toàn diện 

1. Chiến lược đại dương xanh là gì? 

Chiến lược Đại dương xanh (Blue Ocean Strategy) là một phương pháp kinh doanh tập trung vào việc khai phá và mở rộng các thị trường mới, cung cấp những sản phẩm và dịch vụ chưa từng xuất hiện. Điểm đặc biệt của các thị trường trong chiến lược này là rất ít hoặc gần như không có đối thủ cạnh tranh.

Được đề xuất bởi W. Chan Kim và Renée Mauborgne trong cuốn sách “Blue Ocean Strategy: How to Create Uncontested Market Space and Make Competition Irrelevant” vào năm 2005, chiến lược Đại dương xanh có những đặc điểm nổi bật sau:

• Tập trung vào khách hàng: Chiến lược này ưu tiên nhu cầu, mong muốn của khách hàng, tạo ra giá trị và sản phẩm mới khác biệt so với những gì đang có trên thị trường.
• Tránh cạnh tranh trực tiếp: Bằng cách tạo ra không gian thị trường mới, chiến lược này giúp doanh nghiệp tránh được các cuộc chiến về giá và giảm thiểu rủi ro của việc cạnh tranh trực tiếp để giành thị phần. 
• Khác biệt hóa sản phẩm: Tạo ra những sản phẩm hoặc dịch vụ độc đáo, mang lại giá trị gia tăng cho khách hàng, giúp thương hiệu nổi bật giữa các sản phẩm hiện có. 
• Tạo ra giá trị mới: Mang đến những giá trị mà đối thủ không thể cung cấp, giúp doanh nghiệp tạo ra vị trí tiên phong trong không gian thị trường mới.
• Điều chỉnh linh hoạt: Chiến lược Đại dương xanh có khả năng thích ứng với những thay đổi của thị trường và nhu cầu của khách hàng, giúp doanh nghiệp duy trì lợi thế cạnh tranh.

>>>> XEM THÊM: Chiến lược giá là gì? 12 chiến lược giá trong kinh doanh

2. Phân biệt chiến lược đại dương xanh và chiến lược đại dương đỏ

Để phân biệt đại dương xanh đại dương đỏ, trước hết doanh nghiệp cần hiểu thêm khái niệm chiến lược đại dương đỏ là gì. Một cách đơn giản, đại dương đỏ là thị trường rộng lớn, nơi tập trung đông đảo khách hàng và nhiều đối thủ cạnh tranh. Trong khi đó đại dương xanh là thị trường ngách nhỏ, tập trung vào nhóm khách hàng mục tiêu và có ít hoặc không có đối thủ cạnh tranh.

Nói cách khác, đại dương đỏ giống như một miếng bánh lớn có sẵn mà tất cả các công ty, doanh nghiệp trong cùng lĩnh vực phải chia sẻ. Ngược lại, đại dương xanh là miếng bánh mà doanh nghiệp tự tạo ra và tận hưởng. Dưới đây là đặc điểm dễ thấy của hai chiến lược: 

3. 6 bước áp dụng chiến lược đại dương xanh hiệu quả cho doanh nghiệp

Để vượt qua cạnh tranh khốc liệt và mở ra những cơ hội mới, nhiều doanh nghiệp đang chuyển hướng sang chiến lược Đại dương xanh. Tuy nhiên, để áp dụng chiến lược này một cách hiệu quả, doanh nghiệp cần tuân thủ một quy trình bài bản. Dưới đây là 6 bước quan trọng giúp doanh nghiệp triển khai chiến lược này thành công.

3.1 Bước 1: Xác định thị trường tiềm năng

Trước hết, doanh nghiệp cần phân tích và tìm hiểu các thị trường tiềm năng mới có thể tiếp cận, bao gồm những thị trường chưa được khai thác hoặc đang phát triển. Để đạt được điều này, doanh nghiệp cần:

• Nghiên cứu và phân tích thị trường hiện tại để xác định các vấn đề và thách thức của ngành. Điều này giúp doanh nghiệp nhận ra những thị trường chưa được khai thác và có tiềm năng cho sự phát triển. 
• Khám phá các thị trường mới bằng cách xem xét các xu hướng mới nhất, chính sách, quy định của ngành; nhu cầu và mong muốn của khách hàng cũng như các sự kiện sắp diễn ra.
• Đánh giá khả năng tiếp cận thị trường mới bằng cách xem xét các nguồn lực sẵn có, kỹ năng và kinh nghiệm của đội ngũ nhân viên cũng như các đối tác có thể hỗ trợ.

3.2 Bước 2: Xây dựng chiến lược định hướng

Sau khi xác định được các thị trường tiềm năng, doanh nghiệp cần định hướng chiến lược với những mục tiêu kinh doanh cụ thể và kế hoạch chi tiết để đạt được chúng.

• Xác định rõ ràng các mục tiêu kinh doanh cụ thể và đo lường kết quả để đảm bảo luôn kiểm soát được tiến độ thực hiện. 
• Xác định các yếu tố quan trọng cần thiết để đạt được mục tiêu và xây dựng các kế hoạch chi tiết để thực hiện.
• Nhận diện các rủi ro và thách thức tiềm tàng, từ đó đưa ra các biện pháp nhằm giảm thiểu tác động của chúng.
• Thiết lập các chỉ tiêu đo lường hiệu quả kinh doanh và theo dõi sát sao theo thời gian để đảm bảo chiến lược đạt được các mục tiêu đã đề ra.

3.3 Bước 3: Thấu hiểu khách hàng

Để triển khai thành công chiến lược Đại dương xanh, doanh nghiệp cần thấu hiểu nhu cầu của khách hàng, xác định các vấn đề và thách thức mà họ đang đối mặt để từ đó cung cấp các giải pháp tối ưu đáp ứng những nhu cầu đó. Để làm tốt điều này, doanh nghiệp cần: 

• Nghiên cứu và phân tích thị trường nhằm nắm bắt rõ các nhu cầu, mong muốn, thói quen, hành vi và sở thích của khách hàng.
• Xác định và đưa ra phương án giải quyết các vấn đề mà khách hàng đang gặp phải. 
• Phát triển các sản phẩm hoặc dịch vụ mới để thỏa mãn nhu cầu của khách hàng.

3.4 Bước 4: Nghiên cứu sản phẩm/dịch vụ mới

Dựa trên nhu cầu của khách hàng, doanh nghiệp sẽ tiến hành thiết kế và phát triển sản phẩm hoặc dịch vụ mới phù hợp. Sản phẩm hoặc dịch vụ này nên tập trung vào việc giải quyết các vấn đề hiện có trong thị trường đã lựa chọn. Cụ thể: 

• Phát triển ý tưởng sản phẩm hoặc dịch vụ mới bằng cách theo dõi các xu hướng thị trường, nhu cầu của khách hàng.
• Thử nghiệm sản phẩm hoặc dịch vụ mới để đảm bảo đáp ứng mong muốn và giải quyết vấn đề của khách hàng gặp phải. 
• Cải tiến và hoàn thiện sản phẩm hoặc dịch vụ mới dựa trên phản hồi của khách hàng cũng như các chỉ số hiệu quả kinh doanh

3.5 Bước 5: Triển khai thực tế

Sau khi sản phẩm hoặc dịch vụ đã được phát triển, doanh nghiệp cần triển khai chiến lược bằng cách tập trung vào xây dựng thương hiệu, tiếp cận khách hàng và quảng bá sản phẩm ra thị trường. Trong bước này, doanh nghiệp cần thực hiện các hoạt động sau: 

• Định rõ nguồn lực và lập kế hoạch triển khai để đảm bảo sự hiệu quả của chiến dịch đại dương xanh. 
• Phác thảo kế hoạch thực hiện chi tiết với các bước cụ thể và chỉ tiêu để đo lường kết quả.
• Cung cấp tài nguyên đầy đủ, hỗ trợ và đào tạo cho đội ngũ nhân viên để thực hiện chiến lược.
• Theo dõi và quản lý tiến độ triển khai chiến lược để đảm bảo các mục tiêu và kết quả được đạt được.

3.6 Bước 6: Đánh giá và cải thiện

Cuối cùng, để đánh giá, cải tiến hiệu quả của chiến lược Đại dương xanh và đáp ứng nhu cầu của khách hàng, doanh nghiệp cần thực hiện các bước sau:

• Đo lường và so sánh kết quả với các chỉ tiêu đã đặt ra để đánh giá hiệu quả của chiến lược.
• Thu thập và phân tích phản hồi từ khách hàng để hiểu rõ hơn về những cải tiến cần thực hiện cho sản phẩm hoặc dịch vụ.
• Đánh giá và phân tích các hoạt động triển khai chiến lược để xác định điểm mạnh, điểm yếu và thực hiện các điều chỉnh cần thiết.
• Cập nhật, điều chỉnh chiến lược Đại dương xanh thường xuyên để đáp ứng sự thay đổi của thị trường và nhu cầu của khách hàng.
• Lập kế hoạch cho các hoạt động cải tiến và triển khai lại chiến lược để đạt được kết quả tối ưu.

Tóm lại, để thành công với chiến lược Đại dương xanh, doanh nghiệp cần phải tiến hành một chuỗi các hoạt động từ xác định thị trường mới tiềm năng, định hướng chiến lược, tập trung vào khách hàng, thiết kế sản phẩm hoặc dịch vụ mới, triển khai chiến lược và đánh giá cũng như cải tiến chiến lược. Đây là quá trình đòi hỏi sự đầu tư và tập trung cao độ từ doanh nghiệp, nhưng cũng mang lại nhiều cơ hội và lợi ích lớn cho sự phát triển bền vững của doanh nghiệp trong thị trường toàn cầu.

>>>> XEM THÊM: Hiệu ứng cánh bướm là gì? Cách áp dụng trong kinh doanh 

4. Các nguyên tắc khi xây dựng chiến lược đại dương xanh

Quá trình xây dựng và triển khai chiến lược Đại dương xanh sẽ đương đầu với nhiều thử thách và rủi ro. Để xây dựng chiến lược thành công, doanh nghiệp cần tuân thủ các nguyên tắc sau:

• Định rõ lại ranh giới thị trường bằng cách tập trung vào các sản phẩm thay thế, nhóm chiến lược trong ngành và nhu cầu của từng nhóm khách hàng để tạo sự hấp dẫn với người tiêu dùng.
• Mở rộng và vươn xa hơn những nhu cầu hiện tại của thị trường để tìm ra sản phẩm mang tính đột phá. 
• Xây dựng mô hình kinh doanh mới theo một trình tự hợp lý, bao gồm 4 bước: đánh giá giá trị sản phẩm, xác định giá bán, tính toán chi phí và tìm kiếm sự chấp thuận của khách hàng. 
• Vượt qua những giới hạn về nhận thức của các bộ phận trong tổ chức doanh nghiệp và các vấn đề về lợi ích nhóm.
• Quản lý doanh nghiệp theo chiến lược Đại dương xanh một cách hiệu quả, tạo tác động tích cực về mặt tâm lý, khích lệ người tiêu dùng và thúc đẩy sáng tạo chủ động.

5. Case Study áp dụng thành công chiến lược đại dương xanh

Chiến lược Đại dương xanh đã được nhiều “ông lớn” lựa chọn và triển khai thành công. Dưới đây là một số ví dụ: 

5.1 Chiến lược đại dương xanh của Viettel 

Viettel - doanh nghiệp trong lĩnh vực viễn thông quân đội, đã áp dụng chiến lược Đại dương xanh bằng việc tập trung vào phát triển các dịch vụ công nghệ thông tin, truyền thông. Điều này được thực hiện thông qua việc sử dụng các sản phẩm công nghệ tiên tiến nhằm đáp ứng nhu cầu của khách hàng cũng như giảm thiểu tác động đến môi trường. Các dự án tiêu biểu của Viettel bao gồm việc sử dụng năng lượng mặt trời để cung cấp điện cho các trạm thu phát sóng và triển khai mô hình Smart City.

5.2 Chiến lược đại dương xanh của Apple 

Apple đã phát triển một nền tảng truyền thông đa phương tiện bao gồm hình ảnh, video và âm nhạc với tên gọi là iTunes. Ý tưởng được khởi đầu từ vấn đề chia sẻ file nhạc bất hợp pháp tràn lan trên thị trường. Vào năm 2003, Apple giới thiệu iTunes với mục đích cung cấp danh sách các bài hát riêng lẻ và áp dụng chiến lược định giá hợp lý. Ứng dụng này giúp người dùng dễ dàng mua lẻ các bài hát thay vì buộc phải mua toàn bộ album CD.

Ngay sau đó, Apple cùng với các công ty thu âm đã bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ mà không gây ảnh hưởng đến trải nghiệm của người dùng. Hiện nay, iTunes chiếm khoảng 60% thị trường tải nhạc số toàn cầu.

5.3 Chiến lược đại dương xanh của Canon

Trong khi các đối thủ cạnh tranh chủ yếu tập trung vào sản xuất máy photocopy truyền thống dành cho những nhà quản lý mua sắm thiết bị văn phòng kích thước lớn, Canon đã nhắm đến một đối tượng khách hàng khác, đó là bộ phận thư ký. Doanh nghiệp đã tập trung sản xuất những chiếc máy photocopy nhỏ gọn, đầy đủ chức năng, phục vụ nhu cầu sử dụng của nhóm khách hàng này. Canon thành công trong việc mở ra giá trị mới và tạo ra một không gian thị trường mới không bị cạnh tranh gay gắt.

6. Tầm nhìn tương lai của chiến lược Đại dương xanh

Với chiến lược Đại dương xanh, các công ty có thể khám phá những cơ hội mới, nâng cao năng lực cạnh tranh và xây dựng một vị thế vững chắc trong thị trường. Tuy nhiên, chiến lược này cũng tồn tại một số thách thức nhất định. Cùng tìm hiểu ngay! 

6.1 Cơ hội phát triển của chiến lược đại dương xanh

Tận dụng hiệu quả những lợi ích mà chiến lược Đại dương xanh mang lại, doanh nghiệp có thể tạo ra vị thế tiên phong, ghi dấu trong lòng khách hàng cũng như duy trì được lợi thế kinh doanh trong tương lai: 

• Tạo ra giá trị mới cho khách hàng bằng cách phát triển sản phẩm hoặc dịch vụ độc đáo và khác biệt so với các đối thủ trên thị trường là cách giúp doanh nghiệp nâng cao độ hài lòng cũng tạo ra một sự khác biệt lớn trong ngành.
• Tạo ra không gian thị trường mới không chỉ giúp doanh nghiệp giành được lợi thế cạnh tranh mà còn mở rộng tệp khách hàng mới. Điều này giúp tăng doanh số và lợi nhuận của doanh nghiệp, đồng thời giảm thiểu sự cạnh tranh với các đối thủ hiện tại trên thị trường.
• Tăng tính bền vững dài hạn của doanh nghiệp trên thị trường bằng cách đưa ra sản phẩm hoặc dịch vụ độc đáo và khác biệt, là mục tiêu quan trọng trong chiến lược phát triển của mọi công ty.

6.2 Các thách thức mà doanh nghiệp phải đối mặt

Mặc dù có hiệu quả cao và mang đến những lợi thế to lớn nhưng chiến lược Đại dương xanh cũng tồn tại những thách thức nhất định. Cụ thể 

• Chi phí đầu tư ban đầu lớn là một thách thức đáng kể trong việc triển khai chiến lược này. Đại dương xanh yêu cầu doanh nghiệp phải có tầm nhìn sáng tạo và khả năng phân tích thị trường tốt để đầu tư vào nghiên cứu cũng như phát triển các sản phẩm, dịch vụ mới.
• Thực hiện chiến lược này phức tạp và đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các bộ phận trong doanh nghiệp. Đội ngũ nhân viên cần phải có kiến thức chuyên môn cao, trong khi ban lãnh đạo cần phải quan tâm, hỗ trợ mạnh mẽ để đạt được mục tiêu dài hạn.
• Cạnh tranh gay gắt với các đối thủ trên thị trường là điều không thể tránh khỏi, đặc biệt khi các doanh nghiệp khác có thể phát hiện ra cách tiếp cận mới hoặc cải tiến hơn. Điều này có thể dẫn đến hủy hoại không gian thị trường mà doanh nghiệp đã cố gắng xây dựng.

7. Triển khai chiến lược Đại dương xanh hiệu quả với sự hỗ trợ từ giải pháp 1C:ERP

Để hỗ trợ cho việc áp dụng chiến lược Đại dương xanh thành công, doanh nghiệp có thể tham khảo giải pháp quản trị doanh nghiệp toàn diện 1C:ERP của 1C Việt Nam. Được thiết kế cho các doanh nghiệp trong nhiều ngành nghề khác nhau, hệ thống 1C:ERP dễ dàng tích hợp vào các mô hình hoạt động hiện tại và mang đến nhiều lợi ích cho doanh nghiệp trong quá trình xây dựng, triển khai các chiến lược kinh doanh như Đại dương xanh.

Một số ưu điểm của 1C:ERP bao gồm: 

• Hệ thống với tính logic mở giúp doanh nghiệp làm chủ công nghệ, hạn chế phụ thuộc vào nhà cung cấp. 
• Cho phép tùy chỉnh nhanh chóng, dễ dàng tích hợp với các giải pháp khác trong hệ sinh thái của 1C Việt Nam cũng như của bên thứ 3. 
• Sẵn sàng chuẩn mực kế toán Việt Nam (VAS) và chuẩn mực kế toán quốc tế (IFRS), hỗ trợ cho quá trình làm báo cáo.
• Tương thích trên nhiều nền tảng, tận dụng được các dữ liệu đã có trước đó của doanh nghiệp. 
• Cung cấp đầy đủ phần hành để áp dụng được cho nhiều mô hình doanh nghiệp, đặc biệt phù hợp với doanh nghiệp sản xuất. 

Được phát triển dựa trên công nghệ low-code hiện đại, giải pháp 1C:ERP mang lại nhiều phân hệ hữu ích, từ quản lý hàng tồn kho, bán hàng, quản lý dự án cho tới quản lý sản xuất, cơ sở dữ liệu…Bằng cách này, doanh nghiệp có thể khai thác tối ưu nguồn dữ liệu từ các phòng ban khác nhau, từ đó tìm ra ngách thị trường tiềm năng và triển khai chiến lược Đại dương xanh hiệu quả. 

Trong bối cảnh kinh tế không ngừng thay đổi, việc áp dụng chiến lược Đại dương xanh là một bước đi thông minh và sáng suốt để đảm bảo sự phát triển bền vững và thành công vượt bậc. Hãy bắt tay vào việc xây dựng chiến lược của doanh nghiệp ngay hôm nay để không bỏ lỡ cơ hội trở thành người tiên phong trong lĩnh vực của mình. Liên hệ ngay tới 1C Việt Nam để được tư vấn về các giải pháp quản trị doanh nghiệp toàn diện 1C:ERP, hỗ trợ quá trình xây dựng và triển khai kế hoạch. 

>>>> BÀI VIẾT LIÊN QUAN: 

• Chiến lược là gì? Đặc điểm, vai trò trong doanh nghiệp
• Quản lý là gì? Nhà quản lý đóng vai trò gì trong tổ chức?