Quản trị rủi ro là gì? Vai trò và quy trình quản trị rủi ro hiệu quả
Quản trị rủi ro luôn được các tổ chức, doanh nghiệp chú trọng bởi nếu hoạt động này không được thực hiện chặt chẽ, doanh nghiệp có thể gặp phải những tổn thất về tài chính, uy tín. Vậy quản trị rủi ro là gì? Hoạt động này có vai trò như thế nào đối với doanh nghiệp? Trong bài viết này, 1C Việt Nam sẽ giới thiệu chi tiết các thông tin hữu ích liên quan, góp phần giải đáp những thắc mắc trên.
>>>> XEM THÊM: Phần mềm 1C:Company Management - Quản trị doanh nghiệp sản xuất
1. Quản trị rủi ro là gì?
Quản trị rủi ro là quá trình xác định, phân tích và kiểm soát các tình huống, sự kiện bất ngờ xuất hiện có thể tác động đến doanh nghiệp trong tương lai. Quá trình này thường được thực hiện bởi cấp quản lý, lãnh đạo với mục tiêu ngăn chặn hoặc giảm thiểu tác động tiêu cực, đồng thời doanh nghiệp có thể hạn chế mức độ rủi ro bằng cách chủ động đề phòng các tình huống xấu có thể xảy ra.
2. Vai trò của quản trị rủi ro doanh nghiệp
Rủi ro có thể xuất hiện trực tiếp hoặc gián tiếp, khởi nguồn từ nhiều nguyên nhân, bao gồm sai sót trong quản lý chiến lược, thiên tai hay sự không chắc chắn về tài chính. Bởi vậy, khi quản trị rủi ro doanh nghiệp dễ dàng đạt được các mục tiêu kinh doanh, cụ thể:
- Đưa ra quyết định đúng đắn trong chiến lược của doanh nghiệp: Quản trị rủi ro tài chính giúp tổ chức xác định và đánh giá các tình huống bất ngờ có thể ảnh hưởng đến chiến lược kinh doanh của doanh nghiệp. Từ đó, nhà quản lý có cơ sở để đưa ra quyết định chính xác, phù hợp với khả năng chấp nhận rủi ro của doanh nghiệp.
- Chủ động ứng phó với những rủi ro: Hoạt động quản trị cho phép công ty xây dựng các kế hoạch ứng phó với những rủi ro có thể xảy ra. Do đó, khi những tình huống bất ngờ xảy đến, doanh nghiệp có thể chủ động ứng phó, giảm thiểu thiệt hại và khôi phục hoạt động kinh doanh nhanh chóng.
- Nâng cao hiệu quả trong việc đầu tư kinh doanh: Bằng cách xác định và đánh giá các rủi ro chuẩn xác, doanh nghiệp có thể giảm thiểu các chi phí không cần thiết khi đầu tư dự án. Đây là yếu tố quan trọng, góp phần nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn lực và tăng tỷ lệ thành công của các hoạt động phát triển kinh doanh.
>>>> XEM THÊM: 4 chức năng quản trị trong doanh nghiệp và vai trò của từng chức năng
3. 4 loại rủi ro doanh nghiệp cần kiểm soát hiệu quả
Để có thể tồn tại và phát triển, doanh nghiệp cần nhận biết và quản trị rủi ro một cách hiệu quả. Dưới đây là 4 loại rủi ro doanh nghiệp cần quan tâm:
- Rủi ro chiến lược: Là rủi ro liên quan đến quyết định chiến lược của doanh nghiệp, bao gồm việc lựa chọn thị trường mục tiêu, phát triển sản phẩm mới, mở rộng quy mô kinh doanh,... Nếu quyết định này không mang lại hiệu quả, doanh nghiệp có thể phải đối mặt với những hậu quả nghiêm trọng, thậm chí dẫn đến thất bại.
- Rủi ro hoạt động: Là rủi ro liên quan đến các hoạt động thường ngày của doanh nghiệp như: Sản phẩm/dịch vụ không đáp ứng được yêu cầu của khách hàng có thể dẫn đến giảm doanh số, mất uy tín và giảm thị phần; quy trình sản xuất/kinh doanh không hiệu quả có thể dẫn đến tăng chi phí, giảm năng suất và lợi nhuận; Thiếu hụt nhân sự, nhân viên thiếu trình độ, năng lực,... có thể ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm/dịch vụ, hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp.
- Rủi ro tài chính: Là rủi ro liên quan đến các hoạt động bao gồm: Biến động lãi suất có thể ảnh hưởng đến chi phí vốn, lợi nhuận và giá trị tài sản của doanh nghiệp; biến động tỷ giá có thể ảnh hưởng đến giá trị tài sản, doanh thu và lợi nhuận của doanh nghiệp; Biến động giá cả hàng hóa, nguyên vật liệu có thể ảnh hưởng đến chi phí sản xuất, lợi nhuận và giá bán của sản phẩm/dịch vụ.
- Rủi ro tuân thủ: Là rủi ro liên quan đến việc tuân thủ các quy định của pháp luật và nội quy của doanh nghiệp. Các rủi ro này có thể bao gồm: Vi phạm pháp luật dẫn đến các hình phạt từ cơ quan nhà nước, thậm chí dẫn đến phá sản doanh nghiệp; vi phạm nội quy dẫn đến kỷ luật, sa thải nhân viên, ảnh hưởng đến uy tín và hình ảnh của doanh nghiệp.
>>>> TÌM HIỂU THÊM: Quản trị doanh nghiệp là gì? Chức năng và nguyên tắc áp dụng
4. Quy trình quản trị rủi ro áp dụng cho doanh nghiệp hiệu quả
Một quy trình quản trị rủi ro thành công phải đáp ứng mục tiêu pháp lý, nội bộ, xã hội và đạo đức, cũng như giám sát các quy định mới liên quan đến công nghệ. Cụ thể, quy trình quản lý doanh nghiệp áp dụng cần bao gồm bốn bước quan trọng sau:
4.1. Xác định rủi ro
Nhận dạng là bước quan trọng đầu tiên cần thực hiện để quản trị rủi ro trong kinh doanh được hiệu quả. Đây là quá trình xác định và đánh giá mối đe dọa đối với tổ chức, bao gồm cả mối đe dọa bảo mật CNTT như phần mềm độc hại, mã độc tống tiền,... có thể làm gián đoạn hoạt động kinh doanh.
Để xác định rủi ro một cách chính xác, doanh nghiệp cần quan tâm đến bối cảnh hiện tại, bao gồm quy định pháp luật, xu hướng thị trường, công nghệ kỹ thuật và thị trường tài chính. Từ đó, đơn vị kinh doanh có thể phân loại rủi ro thành các nhóm chính như rủi ro chiến lược, rủi ro tài chính, rủi ro vận hành, rủi ro tuân thủ và rủi ro danh tiếng.
4.2. Phân tích và đánh giá rủi ro
Phân tích là quá trình xác định và đánh giá các rủi ro tiềm ẩn có thể xảy ra đối với doanh nghiệp. Mục đích của bước phân tích là xác định mức độ nghiêm trọng và xếp hạng rủi ro theo mức độ quan trọng. Việc đánh giá rủi ro thường được thực hiện bằng cách ước lượng tổn thất, thiệt hại về doanh thu, chi phí phục hồi, thiệt hại về danh tiếng và hình ảnh,....
Phân tích và đánh giá rủi ro giúp doanh nghiệp hiểu rõ hơn về tình hình công ty phải đối diện. Từ đó, các cấp lãnh đạo có thể đưa ra quyết định sáng suốt hơn, thiết lập các biện pháp phù hợp để giảm thiểu thiệt hại.
4.3. Xử lý rủi ro
Dưới đây là các phương pháp xử lý rủi ro công ty có thể tham khảo và lựa chọn những biện pháp xử lý phù hợp với tình hình và đặc thù doanh nghiệp, cụ thể:
- Né tránh rủi ro: Không tham gia vào các hoạt động có thể ảnh hưởng tiêu cực đến tổ chức, thích hợp khi rủi ro đó có thiệt hại lớn và khả năng xảy ra rủi ro cao. Dẫu vậy cách thức này có thể khiến tổ chức bỏ lỡ nhiều cơ hội nâng cao doanh thu, lợi nhuận.
- Giảm thiểu rủi ro: Phương pháp này chấp nhận rủi ro, nhưng đồng thời cũng tập trung vào việc giảm thiểu tổn thất và ngăn chặn sự lan rộng.
- Chuyển giao rủi ro: Thông qua hợp đồng bảo hiểm, doanh nghiệp có thể chuyển giao rủi ro tài sản cho đơn vị bảo hiểm. Khi xảy ra tổn thất, công ty phụ trách sẽ chịu trách nhiệm bồi thường cho doanh nghiệp.
- Chia sẻ rủi ro: Chuyển khả năng mất mát từ cá nhân sang nhóm, cách giải quyết này thích hợp cho những rủi ro mang tính hệ thống.
- Duy trì và chấp nhận rủi ro: Thích hợp cho những rủi ro nhỏ nhưng lợi ích lớn.
>>>> ĐỌC THÊM: TOP 9 phần mềm quản lý doanh nghiệp hiệu quả tốt hiện nay
4.4. Theo dõi, cải tiến
Cuối cùng, nhà quản trị cần thực hiện các nhiệm vụ theo dõi, cải tiến sau để đảm bảo hiệu quả quản trị rủi ro trong doanh nghiệp:
- Giám sát, theo dõi các rủi ro có mức độ nghiêm trọng hoặc khả năng xảy ra.
- Đánh giá tính hiệu quả biện pháp xử lý rủi ro, đặc biệt là đối với các rủi ro có mức độ nghiêm trọng cao.
- Thường xuyên cập nhật tình hình kinh doanh và rủi ro để có những điều chỉnh kịp thời với kế hoạch quản trị rủi ro.
- Xem xét đến các rủi ro mới có thể phát sinh để có phương án ứng phó phù hợp.
Như vậy, quản trị rủi ro là một quá trình cần thiết và quan trọng đối với mọi doanh nghiệp, giúp giảm thiểu những tác động xấu, nâng cao hiệu quả hoạt động và đạt được các mục tiêu kinh doanh đề ra. Để thực hiện hiệu quả, các công ty cần xây dựng một hệ thống quản lý những vấn đề phát sinh toàn diện, phù hợp với đặc thù hoạt động của đơn vị. Đừng quên tham khảo thêm những bài viết hữu ích khác về quản trị doanh nghiệp trên website 1C Việt Nam.
>>>> XEM THÊM: